එදා හෙළ දිව ..... ලාංකේය සංස්කෘතියේ දුටු නොදුටු පැතිකඩ

ලංකාව සම්බන්ධයෙන් විදේශීය වාර්තා කරුවෙකු අතින් ලියවුණ දීර්ඝතම වූද, විශිෂ්ටතම  විස්තරය ලෙස මෙම ග්‍රන්තය ඉතිහාසගත වේ.

පර්යේෂණ ලිපි සහ ග්‍රන්ථ උදෙසා පාදක මුලාශ්‍රයක් ලෙසද, මහනුවර යුගයේ ලාංකේය සමාජ ව්‍යූහය අධ්‍යයනක කළ හැකි ග්‍රන්ථයක් ලෙසද, පොදුවේ යටගියාව කෙරෙහි විශේෂ ඇල්මක් දක්වන්නවුන් සදහා කියවීමට, රසවිදිමට හැකි අගනා ග්‍රන්ථයක් ලෙසද මෙහි ඇති වටිනාකම මෙතෙකැයි කියා නිම කළ නො‍හැත.

හුදු සාහිත්‍යයක් ලෙස නොව, වාර්තාවක් ලෙස මෙය පරිහරණය කිරීමේදී අවබෝධ කරගත යුතු කරුණු කිහිපයකි....

1. ග්‍රන්ථයේ විස්තර කෙරෙන සියලු සිදුවීම් රචකයා සිය අත්දැකීමෙන්ම අවබෝධ කරගත් හෙයින් මෙහි විශ්වාසනියත්වය වැඩිය.

2. රචකයා තමා විස්තර කරන්නාවූ සමාජ රාමුව තුළ එදිනෙදා ජිවන තොරතුරු සවිස්තරාත්මක සටහනකට ගොනු කිරිම මත තත්කාලිව වූ සාධක උකහා ගත හෙයින් වාර්තාවේ විශ්වාසනියත්වය තව දුරටත් තහවුරු වේ.

3. නොක්ස් ඇතැම් අවස්ථාවන්හිදි තමන් වාසය කළ සමාජ සංස්කෘතික වටපිටාව සමගින් එවක ලංකාවේ පැවති සමාජ ස්වභාවය සංසන්දනය කිරිමට යාම මත සුළුතරයක් වූ යම් යම් අසත්‍ය තොරතුරුද ගැබ් වේ යැයි අපකල්පයය කළ හැකිය

4. එසේම, ඔහුගේ ව්‍යවහාරික භාෂාව සහ සිංහල භාෂාව අතර පැවති ගට්ඨනයේදී ඔහුට ඇතැම් අවස්ථාවන්‍හිදී දේශීයයන්ගේ ඇවතුම් පැවතුම් තේරුම් ගැනිමට නොහැකි වන්නට ඇතිවා සේම සංස්කාතිය සාධක වරදවා වටහා ගැනිම්ද සිදු වන්නට ඇත

මෙකි සාධක සියල්ල, මෙම ග්‍රන්ථය කියැවිමේදී සිහි තබා ගෙන කියවිමෙහි නිරත විම වැදගත් වේ. මන්ද එමගින් වඩාත් නිවැරදි උපකල්පනයන්ට එළඹීමේ හැකියාව පවතින බැවිණි.

මෙහිදී, මෙම ග්‍රන්ථයේ අන්තර්ගත වන තේමා පිළිගද කෙටි සදහනක් දක්වමි. මන්ද සෙසු අන්තර්ගතය කියවා රසවිදිමට ඔබට ඉඩ තබා මා නිහඩ වීම ඖචිත්‍යයැයි හැගෙන බැවිනි.

ඔහු විදේශිකයෙකි. බටහිර ජාතිකයෙකු වු ඔහු පෙරදිග සංස්කෘතියට ආගන්තුකයෙකි. සිය දිවියේ භද්‍ර යෞවන වියේදීම පියා සමග දුශ්කර නොදන්නා රටක සිරකරුවකු වූ ඔහු පියාගේ වියෝවත් සටග පත්වු හුදෙකලාව මත දැඩි කනස්සල්ලට පත්වේ. මන්ද ඔහු එතැන් සිට දිවි ගෙවිය යුත්තේ සිරතරුවතු ලෙස නොදන්නා දුරුකතරකය. සිය ජාතියේ සියලු සගයන්ගෙන් ඔහු වෙන් විමකට පත්වේ. එසේ හෙයින් කෘතිය ආරම්භයේ සිංහලයින් ම්ලේච්ඡයන් යැයි ද්වේශ සහගත සිතින් දැක්වුවද, පසුව ඔහු සිංහලයන් සතු සුවිශේෂි දක්ෂතා කෙරෙහි බෙහෙවින් ආකර්ෂණය වේ.

ග්‍රන්ථය අවසානයේ ඔහු දක්වන්නේ ඔහුට කලිසම් සපත්තු සිය ශරිරයට අවහිරයක් වන තරමටම ඔහු දේශීයකරණය වි සිටිය බවයි.

සිංහලයා සතු වූ විශේෂ කුසලතා සියල්ලක්ම පාහේ ඔහු දුටු පරිද්දෙන්ම ‍රොබට් නොක්ස් මෙහි සවිස්තර කොට තිබේ.

ලංකාවේ ගෘහනිර්මාණකරණය, ආහාර, වගා ක්‍රම, ඇදුම් පැළදුම්, කුල භේදය, පංති විශමතා, රජුගේ ස්වභාවය, පාලන තන්ත්‍රය, රාජකිය නිති රීති, අත්තනෝමතික රජයක පැවැත්ම, විහාර දේවාල ආශ්‍රිත සමාජ ව්‍යූහය, සත්ත්ව ශාක ප්‍රජාව, ලෙඩරෝග, සිංහලයා සතු බෙහෙත් සහ අත්ගුණය, සිංහලයාගේ ස්වභාවය, ආචාර විචාර සිරිති විරිත් ආගන්තුක සත්කාරය, පිරිමියා සහ ගැහැණිය, ගෘහ ජීවිතය, හොර අඹු සැමි සබදතා, නිතිය, දඩුවම් ක්‍රම ආදී වූ මෙකී නොකී දහසකුත් සාධක මෙම විස්තරය තුළ අන්ගර්ගත වේ.

මෙම ග්‍රන්ථයේ සුවිශේෂී වැදගත්කමක් වන්නේ ක්‍රි.ව. 16-17වන සියවස්හි පැවති ලංකා සමාජය පිළිබද සවිස්තරාත්මක දත්ත වාර්තාවක් ලැබිම සහ ඒව කෙතෙක් දුරට වත්මන් සමාජයට ආද්ශ කළ හැකිද යන්න පිළිබද අධ්‍යයනය සදහා මංපෙත් විවර විමයි.

මෙමගින් හෙළිවන සමාජ, සංස්කාතික, ආර්ථික, දේශපාලනික පැතිකඩ වෙනත් මුලාශ්‍රයන්ද පාදක කොට ගනිමින් සංසන්දනාත්මක අධ්‍යයනයකින් ඉදිරිපත් කළ හැකි වුවද, මුලින් ඔබගේ රසවින්දනයට ඉඩ තබා අද දිනට නිහඩ වෙමි.