පැරණි ඊජිප්තුව 1............. මූලාරම්භය සහ සමාජය

පුරාණ ශිෂ්වාචාර පිළිබඳව ලිවිමට අදහස් කරන ලිපි මාලාවක පළමුවැන්න ලෙස මෙම ලිපියෙන් පූර්වාරම්භයක් සටහන් කරමි.

හැඳින්වීම

ලොව පැවති අග්‍රගන්‍ය පැරණි ශිෂ්ටාචාර අතුරින් එකක් ලෙස නයිල් ගංගා නිම්නය ආශ්‍රිතව බිහිවී වර්ධනය වූ පැරණි මිසරය හඳුන්වා දිය හැකිය. මෙකී ශිෂ්ටාචාරය වඩ වඩාත් ලොව පුරා ප්‍රචලිත වීමට හේතු වූයේ එහි ගුප්තමය ස්වරූපය ඉස්මතු කරන ලද ඔවුන් විසින් නිර්මිත ඉතා පුදුම සහගත නිර්මාණයක් වූ පිරමිඩ හේතුවෙනි. පැරණි මිසරය පිළිබඳව, එනම් එහි ආයතනිකමය අංශයන්හි ඉතිහාසය ගොඩනැගිම කෙරෙහි දායක වන සුවිශේෂී අංගයක් වන්නේද  මෙම පිරමීඩයි.

ඒ හා බැඳුණු ඔවුන්ගේ සමස්ථ ඉතිහාසයම හෙළි කරන සාධක උක්ත පිරමීඩ ඇසුරෙන් අනාවරණය වේ. එහිදී අප අවධානය යොමු වන වැදගත්ම අංගයක් වන්නේ ඔවුන්ගේ ආගමික විශ්වාසයන්ය. ඔවුන්ගේ ආගමේ ප්‍රධානතම ලක්ෂණය වූයේ සදාකාලික පැවැත්ම පිළිබඳ විශ්වාසයයි. ඒ අනුව මෙම පිරමීඩ මිසර වැසියා තුළ මුල් බැස පැවති මරණින් මතු ලෝකය උදෙසා එහි සාර්ථකත්වය උදෙසා ඉදිකළ දියුණු, සුවිශේෂී, අග්‍රගන්‍ය නිර්මාණයක් ලෙස සැලකීමේ හැකියාව තිබේ.

නමුත් මේවා ඇසුරෙන් සාධක ලැබෙන්නේ සමාජයේ එක් සුවිශේෂී පංතියක් පිළිබඳ දත්ත පමණි. මිසරයේ ඈත අතීතයේ පැවති ආගමික විශ්වාස, පුද පූජා, දේව සංකල්ප ආදී වූ බොහෝ දෑ මෙම “මරණින් මතු ලෝකය” නම් සංකල්පය සමග ඉතාම පැහැදිලි ලෙස බැඳී තිබුණු බව මෙම සාධක උපනිශ්‍රයෙන් පිළිබිඹු වේ. තවද මේවායින් බොහෝ දුරට පැහැදිලි වන්නේ ඔවුන් අපේක්ෂා කළ මරණීන් මතු ලෝකය ඉතා සැපවත්, සුඛෝපභෝගී, සහනදායී එකක් වූ බවයි. එකී සදාකාලික සැපත ලබාගැන්ම උදෙසා අතීත මිසර වැසියා සිය මෙලොව ජීවිතය ඉතා ක්‍රමවත් ලෙස, දැහැමිව සහ සාමකාමීව පවත්වාගෙන ගිය අයුරු ඔවුන්ගේ ලිඛිත සටහන් මෙන්ම සිතුවම්, කැටයම් ආදියෙන්ද හෙළිවේ. මේ අනුව බලන කල්හි, මිසර වැසියා සිය ජීවිතය ගොඩනගාගෙන ඇත්තේ සදාකාලික පැවැත්ම සිය ආත්මයට ලබා දීමේ පරම අපේක්ෂාවෙන් බව හඳුන්වා දිය හැකිය.

නමුත් මෙහිදී විශේෂයෙන් අවධාරණය කළ යුතු කරුණක් ඇත. එනම්, පිරමීඩ හෝ වෙනත් එවන් මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ අවශේෂයන් මගින් ගෙනහැර දැක්වෙන්නේ සමස්ථ මිසර වැසියාගේ ජීවන ක්‍රමයම නොවන බවයි. තවත් පැහැදිලි කර දක්වන්නේ නම්, පිරමීඩ හෝ ඊජිප්තුවේ පුරාණ දේවස්ථාන යනු එහි පරිපාලනය මෙහෙයවූ පාලක පංතිය වන පාරාවෝ වරුන්ගේ ඒකාධීපතිත්වය සහ සුඛෝපභෝගී ජීවන පිළිවෙත හෙළිකරලන ප්‍රතිබිම්භයක් වන බවයි. එසේ හෙයින් පිරමීඩ තුළින් හෙළිවන අධික සමෘධිමත් සාධක දුටු පමණින් සමස්ථ මිසර වැසියාම එවන් පසුබිමක් යටතේ සිටියේයැයි පිළිගැනීම යුක්ති යුක්ත නොවේ. මන්ද පුරාණ මිසර කැටයම්, මූර්ති, සිතුවම් හෝ වෙනත් පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක වේවා ඒවායින් පිළිබිඹු වන්නේ රාජ්‍ය පාලකයන් වූ පාරාවෝ වරුන්ගේ ජීවිතය වන බැවිණි. උක්ත සාධකය මත මිසර ශිෂ්ටාචාරය පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමේදී ඉන් පිළිබිඹු වන ලක්ෂණ ව්‍යුක්ත වශයෙන් ගෙන සමස්ථ මිසර වැසියා කෙරෙහිම ආදේශ කළ හැකිද යන කාරණය කෙරෙහි අවධානයෙන් යුතුව මිසර ශිෂ්ටාචාරය අධ්‍යයනය කළ යුතුය.

මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ යුග බෙදීම්

හෙරඩෝටස් විසින් මිසරය “නයිල් නදියේ ත්‍යාගයක්” ලෙස හඳුන්වා ඇත. අද්විතීය වූ නයිල් නිමින ශිෂ්ටාචාරය බිහිවන මෙය දීර්ඝ කාලයක් පුරා ක්‍රමික වර්ධනයට ලක්වී අද අප ඉතා විශිෂ්ටත්වයෙහිලා සලකන ශ්‍රේෂ්ට අවධීන් ක්‍රමක්‍රමයෙන් පසු කර ඉතා දියුණු මාවතක ගමන් කර ඇති බව පෙනී යයි.

පැරණි ඊජිප්තුවේ දීර්ඝ ඉතිහාසය ප්‍රධාන යුග තුනකට වර්ගකර දැක්වීමේ හැකියාව පවතී.

            පිරමීඩ අවධිය - පුරාතන රාජධානි යුගය (ක්‍රි.පූ. 3400-2700)

            වැඩවසම් අවධිය - මධ්‍යතන රාජධානි යුගය (ක්‍රි.පූ. 2500-2000)

            අධිරාජ්‍ය අවධිය - නූතන රාජධානි යුගය (ක්‍රි.පූ. 1600-1100)

මිසර වැසියා තුළ පැවති මරණින් මතු ලෝකය පිළිබඳව මෙම යුග බෙදීම් යටතේ දීර්ඝ ලෙස විස්තර කළ හැකි පුරාවිද්‍යා සාධක කැණීම් මගින් ලැබී ඇත. මීට අමතරව මිසරයේ පළමුවන රාජවංශය පිහිටුවීමට පෙර පැවති ප්‍රාග් රාජවංශික යුගය ක්‍රි.පූ. 3200 පමණ දක්වාම පැවති බවට සාධක හමුවී ඇත. මෙම අවධියේ විශේෂත්වය වන්නේ ලෝහ සොයා ගැනීමත්, මෘත දේහ වැළලීම වැනි චාරිත්‍ර තුළින් මෙසමය නව ආරම්භයක් මිසරයට ලබා දීමයි.

බැඩරියන් සමාජයේ අවමංගල චාරිත්‍ර

මිසරයේ ඓතිහාසික යුගයට පෙර පැවති සංස්කෘතික යුග කිහිපයක් පිළිබඳවම මහාචාර්ය ශ්‍රීමත් පෙට්‍රිගේ කැණීම්වලින් හෙළි විය. ඒ අනුව බැඩිරියන් වරුන්ගේ අවමංගල චාරිත්‍ර පිළිබඳවද සොයා ගැනීමට හැකිවීම විශේෂත්වයකි.

“ලෝකයේ සෙසු සමකාලීන ශිෂ්ටාචාරවල සිටි සිරිස් මෙන්ම මොවුන්ද මළගිය තැනැත්තා පරිහරණය කළ භාණ්ඩ සහ ආභරණ සොහොනෙහි තැන්පත් කරන ලදී. මළ පුද්ගලයා නැවත උපදින බවට විශ්වාසයක් තිබීම මීට හේතුවයි....” (ඒකනායක, 2006, 9පි.)

මෙම සාධකය අනුව පෙනී යන්නේ මරණින් මතු නැවත ඉපදීමේ සංකල්පයේ ඇරඹුම ප්‍රාග් රාජවංශික යුගය දක්වාම ඈතදී හමුවන්නක් වන බවත්, සුසාන ද්‍රව්‍ය තැන්පත් කරනු ලැබූයේ මියගිය තැනත්තාගේ මරණින් මතු දිවියේ ප්‍රයෝජනය උදෙසා වන බවත්ය. බැඩරියන් වරු සිය සුසාන භූමි පිහිටුවා තිබුණේ ඔවුන්ගේ ගමට නැගෙනහිරින් වන අතර මින් ඔවුන් අදහස් කළේ මියගිය තැනැත්තාට ජීවත් වන්නවුන් හා ඔවුන් අතර සිදු වන දෑ දැනගැනීමට හැකියාව ඇති බව විය හැකිය.

උක්ත නිදර්ශන මත පිහිටා සඳහන් කළ හැකි වන්නේ එතරම් ඈත සමයකදීද මෙහි විසූ ගෝත්‍රික ජනයා මරණින් මතු පවතින ලෝකය දෙස බැලීමේ හා ඒ සමග සම්බන්ධ වීමේ හැකියාව පිළිබඳ විශ්වාස කළ බවත්, මියගිය පුද්ගලයින්ට ජීවත් වන්නවුන් කෙරෙහි බලපෑම් ඇතිකළ හැකි බව විශ්වාස කළ බවත්ය. මෙකී ගෝත්‍රික ජනයා නැතිවී ගියද ඔවුන්ගේ සංස්කෘතියේ යම් යම් අංග පසු කාලීනව මහා සමාජය වෙත සම්ප්‍රේශනය වූ බව පැවසීමට සාධක තිබේ.

ඓතිහාසික අවධිය

මිට පූර්වයේ ලිපිවල සඳහන් කළ පරිදි පැහැදිලි ලෙසම ක්‍රි.පූ. 3200ට පමණ පසුව මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ රාජවංශ ප්‍රභවය වීම පිළිබඳව සාකච්ඡා කළ හැකිය. මෙසමය වන විට ඔවුන් මරණය සහ මරණින් මතු ලෝකය පිළිබඳව පැවති සංකල්පයන්ගේ වර්ධනය වීමකුත් ඒ හා සමගාමිව සමාජ ජීවිතයේ සිදු වන සුවිශාල වෙනස්වීම් පිළිබඳවත් අවධානය යොමු කළ හැකිය.

ක්‍රි.පූ. 3200දී පමණ ඇඳි සිතුවමක් ඊජිප්තුවේ හයිරොකොන්පොලිස් ප්‍රදේශයේ සොහොන් ගැබකින් හමුවී තිබේ. මෙම සිතුවමේ සුදු පැහැ විශාල ජල යාත්‍රා මගින් නිරූපණය කර ඇත්තේ පසුකාලීනව ඊජිප්තියානු සොහොන් ගැබ්වලින් හමුවන චිත්‍රවල දක්නට ලැබෙන මළවුන්ගේ ආත්මයන් ගමන් ගන්නා යාත්‍රා පිළිබඳ සංකල්පයේ මුල්ම අවස්ථාවක්යැයි අනුමාන කළ හැකිය.මේ අනුවද නිගමනය කළ හැකි වන්නේ මිසරයේ පැවති මරණින් මතු දිවිය පිළිබඳ ආකල්පය හිටි හැටියේ ප්‍රභවය ලද්දක් නොව දීර්ඝ කාලීනව පැවති සංකල්ප අනුව ක්‍රමක්‍රමයෙන් ගොඩනැගුණු විශ්වාසයක් වන බවයි.

ඉදිරි ලිපිවලින්... පාරාවෝ රජවරු, මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ ආගම, මස්ටාබා, පිරමීඩ, ශරීරයේ අමරණීයත්වය, ශරීරය ආත්මය සහ සෙවනැල්ල, මිසර සිතුවම්..... පිළිබඳව බලාපොරොත්තු වන්න.